De vierdaagse werkweek: nog geen oplossing voor burn-outs

Al jaren ontfermd de HR-sector zich over burn-outs en de remedie ervan. Telkens worden nieuwe manieren van werken bedacht: flexibele werktijden, extra vrije dagen of andere benefits, zoals mindfulnessprogramma’s. Ook steeds meer bedrijven stappen over naar de vierdaagse werkweek. In februari werd bekendgemaakt dat onze zuiderburen de mogelijkheid krijgen tot een vierdaagse werkweek zonder salarisverlies. Maar is de vierdaagse werkweek wel nieuw? En werkt het écht?

Evenveel werk in minder dagen

Hoewel we wel minder willen werken, willen we niet minder verdienen. Starters kunnen nu al bijna geen hypotheek afsluiten en met de huidige inflatie wordt het leven alleen maar duurder. Daarnaast leven we in een 24-uurseconomie, waarbij wordt verwacht dat bijna alle bedrijvigheid dag en nacht doorgaat. Klanten verwachten dat er vijf dagen per week iemand is om hen te woord te staan of te helpen.

Als we dan toch besluiten om minder te werken, proppen we vaak vijf werkdagen in vier. En dat gaat natuurlijk niet goed. In een kortere werkweek moet je dan net zoveel werk verzetten. Hierdoor ga je uiteindelijk ook haasten, waardoor je weer extra tijd nodig hebt om bij te komen van je werkweek. Hierdoor verdwijnt ook de ‘chit-chat’ met collega’s, wat juist bijdraagt aan betere mentale gezondheid en goede werksfeer.

Meer stressbeleving

De huidige maatschappij is daarom simpelweg nog niet klaar voor een collectieve vierdaagse werkweek. De werkdruk is bij veel bedrijven nog te hoog om een dag in de week in te leveren. Op dit moment zal het dus nog niet leiden tot minder stressbeleving, maar misschien juist meer. Eerst moet de 24-uurseconomie worden aangepakt en dan pas kunnen werktijden daarop worden afgestemd. Dit betekent niet dat we in de toekomst nooit klaar zullen zijn voor een vierdaagse werkweek. De geschiedenis bewijst namelijk dat het mogelijk is: pas sinds 1961 werd landelijk de vijfdaagse werkweek ingevoerd. Hiervoor werkten mensen minimaal 48 uur per week en werden zaterdagen nog niet als collectief vrij beschouwd. Het is dus in principe mogelijk om naar een vierdaagse werkweek te gaan, maar op dit moment is de maatschappij daar nog niet klaar voor. Pas als we de vraag en het verwachtingspatroon aanpassen, kan de collectieve kortere werkweek ingesteld worden. 

Per werknemer zal de situatie verschillen. De één woont misschien verder van kantoor en heeft bijvoorbeeld behoefte om vaker vanuit thuis te werken. De ander heeft misschien een erg druk privéleven met zorg voor het gezin en mantelzorg voor ouders waar je rekening mee kunt houden.

Er is daarom ook niet maar één unieke oplossing. Het actief controleren van de employee wellbeing, ook wel de Employee Wellbeing Awareness (EWA), is een stap in de goede richting. Door bewust om te gaan met je personeel en proactief en coachend het gesprek te voeren met je mensen kom je erachter hoe mensen zich voelen, of ze druk ervaren, waar ze last van hebben of waar ze juist heel gelukkig van worden. Is het moeilijk om dit soort feedback los te krijgen van je medewerkers? Ontwikkel dan signaalkaarten en gesprekshandreikingen die kunnen helpen bij het signaleren van mentale problemen en het zoeken naar eventuele oplossingen samen.

Werktijden die zijn afgestemd op het privéleven is nog maar één van de knoppen waar je als werkgever aan kunt draaien om verzuim te voorkomen. Anno 2022 zouden medewerkers individuele ruimte moeten hebben om persoonlijke arbeidsvoorwaarden in te stellen, zowel in tijd als in geld. Individuele keuzes moeten daarom standaard kunnen worden gefaciliteerd door je bedrijf.